LABORATUVAR KURALLARI
Araştırmacı İçin Genel Kurallar
Genel kurallar
-Laboratuvarı kullanan tüm araştırmacılar, deneysel iktisatçılar tarafından yaygın olarak kabul edilen “katılımcıların kandırılmaması” (deception) ilkesine uymayı kabul eder (bkz. Friedman ve Sunder, 1994). Bu ilkelerden sapmalar tüm deneysel verilerin güvenilirliğini tehlikeye atmaktadır ve bu nedenle bunlara izin verilmemektedir. Bu kural, Selçuk Üniversitesi’nin denek havuzunu kullanarak yapılan tüm deneyler için geçerlidir.
-Araştırmacı, deneyden sonra, KVKK ve etik kurallar uyarınca deneye katılanlardan kişisel bilgilerini almayacağını kabul eder.
-Gönüllü veri tabanını veya laboratuvar olanaklarını kullanan tüm araştırmacılar, laboratuvarın katılımcılarla ilgili itibarını korumayı kabul eder. Ayrıca laboratuvarın ve bağlı kurumların itibarını genel kamuoyu nezdinde korumayı da kabul ederler. Araştırmacının bu konuda bir belirsizliği varsa, konuyu laboratuvar yönetimi ve etik kurul ile görüşmelidir. Selçuk Üniversitesi çalışanları Selçuk Üniversitesi’nin etik kuruluna başvurma imkânına sahiptir.
– Deneylerin zamanında başlaması ve zamanında bitirilmesi gerekmektedir.
– Katılımcıların davet edildiği, ilan edilmiş deneyler iptal edilmemeli veya ilan edilen zaman/mekân değiştirilmemelidir.
– Araştırmacıların, laboratuvar asistanlarından bir deneyi duyurmalarını ve denekleri davet etmelerini istemeden önce yazılım kodunu ve diğer prosedürleri test etmeleri tavsiye edilir. Araştırmacılar, laboratuvar asistanlardan denekleri deneye almasını talep etmeden önce mümkün olan tüm özeni göstermelidir (örneğin, pilot uygulamalar gerçekleştirmelidir).
– Rezervasyon formunun ve talimatların planlanan deney tarihinden en az 1 hafta önce subel@selcuk.edu.tr adresine gönderilmesi ve laboratuvar yönetiminden onay alınması gerekmektedir.
-Tüm deneylerin SUBEL veri koruma formunu içermesi gerekmektedir. Lütfen bu formu deney kodunuza ekleyin veya katılımcılara yazılı olarak iletin. Sorularınız için lütfen SUBEL sorumluları ile iletişime geçin: mtek@selcuk.edu.tr aysenkoroglu@selcuk.edu.tr eboztas@selcuk.edu.tr
-Genellikle, deneyin organizasyonel ayrıntılarından ve prosedürlerinden sorumlu bir laboratuvar asistanı olacaktır. Araştırmacı ayrıca laboratuvar asistanına deneyin kısa bir tanımını ve deney talimatlarını da vermelidir. Bu bilgiler, laboratuvarın ve katılımcıların deney geçmişini takip etmek için kullanılır.
-Laboratuvarı rezerve etmek için araştırmacı, bir deneyi yürütmek için gereken tam süreyi iyi bir şekilde tahmin etmelidir (bu nedenle pilot çalışmalar yapılması tavsiye edilir). Planlanan bir oturumun minimum süresi 30 dakika olmalıdır (oturum daha kısa ise, deneklere 30 dakika telafi edilmelidir).
-İki oturum arasında bir ara verilmesi tavsiye edilir. Bu, daha önce bir deneye katılmış olan katılımcılar ile bir sonraki oturum için dışarıda bekleyen diğer katılımcılar arasındaki etkileşimi önler.
-Gönüllü veritabanımızı kullanan araştırmacılar, deneklerin ORSEE kullanılarak deneye alındığını uygun şekilde belirtmelidir. ORSEE bir atıf yazılımıdır, yani bu yazılım kullanılarak elde edilen sonuçların herhangi bir akademik raporu, yayını veya diğer akademik açıklamaları aşağıdaki yayına atıfta bulunmak zorundadır:
Greiner, Ben. 2015. Subject Pool Recruitment Procedures: Organizing Experiments with ORSEE, Journal of the Economic Science Association, 1(1): 114–125.
-Deney z-Tree veya oTree kullanılarak gerçekleştirilmişse, araştırmacı akademik yayında kullanımını belirtmeli ve aşağıdaki yayına atıfta bulunmalıdır:
Fischbacher, Urs. 2007. z-Tree: Zurich Toolbox for Ready-Made Economic Experiments. Experimental Economics, 10(2): 171–178.
Daniel L. Chen, Martin Schonger, Chris Wickens. 2016. oTree – An Open-source Platform for Laboratory, Online, and Field Experiments. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 9: 88–97.
Deneye katılanlar (öğrenciler) için ödeme yapılması
-Deneye katılan öğrencilere 1 saat süren bir deney için en az bir saatlik asgari ücret kadar (yaklaşık 100 TL) katılım ücreti verilmesi tavsiye edilir.
-Eğer deney teknik aksaklıklar nedeniyle sonlandırılmak zorunda kalırsa, katılımcılara minimum ücretleri ödenmelidir.
-Öğrencilere makul bir miktar kazanma imkanı vermek, itibar kaygıları açısından önemlidir ve muhtemelen olumlu yayılma etkileri yaratarak deneye katılımı arttırır.
Talimatlar
-Talimatlar, öğrencilerin görevleri ve ödemeleri ile ilgili tüm gerekli ve ilgili bilgileri kısa ve net bir şekilde sağlamalıdır. Katılımcıların anladığını kontrol etmek için sonunda bir testin yer alması da tavsiye edilir. Ayrıca, talimatlar aşağıdaki paragrafı içermelidir.
Deneyimize hoş geldiniz!
Deney sırasında elektronik cihaz kullanmanıza veya diğer katılımcılarla iletişim kurmanıza izin verilmez. Lütfen sadece deney için tasarlanmış programları ve işlevleri kullanın. Lütfen diğer katılımcılarla konuşmayın. Eğer bir sorunuz varsa, lütfen elinizi kaldırın. Daha sonra yanınıza gelip sorunuzu sessizlik içinde yanıtlayacağız. Lütfen sorularınızı yüksek sesle sormayın. Soru tüm katılımcıları ilgilendiriyorsa, yüksek sesle tekrarlayıp cevaplayacağız. Bu kuralları ihlal ederseniz, sizi deneyden ve ödemeden çıkarmamız gerekecektir.
Araştırmanın finansmanını kimin sağladığını ve muhtemelen çalışmanın amacı hakkında kısa, çok genel bir açıklama yapmak da yararlı olabilir. Olası bir örnek şöyledir:
Katılmak üzere olduğunuz deney, [Finansman kuruluşu] tarafından finanse edilen bir projenin parçasıdır. Ekonomik karar verme davranışını analiz etmek için kullanılır.
Kontrol Listesi
- Rezervasyon formunu ve talimatları en az 1 hafta önceden gönderin.
- Minimum ve ortalama ödemelerin laboratuvar kurallarına uygun olduğunu kontrol edin.
- Herhangi bir aldatma olup olmadığını kontrol edin.
- Onay formunu kodda veya kâğıt üzerinde hazırladığınızdan emin olun.